میکروتیک چیست؟ تاریخچه Mikrotik
با توجه به افزایش قیمت دلار و تحریم بودن ایران با کشورهای پیشرفته و پیشرو در تکنولوژی، استفاده از محصولات شرکت‌های دیگر به خصوص سیسکو کمتر شده و بجای آن از میکروتیک استفاده می‌شود. میکروتیک یک شرکت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در کشور لاتویا است که هدف آن بهبود تکنولوژی‌های شبکه و اینترنت است. امروزه در سراسر دنیا از این برند استفاده می‌شود. در این پست ما تلاش کردیم تا این برند را که بیشتر در ISPها مورد استفاده قرار می‌گیرد را به شما معرفی کنیم. البته با تکیه بر سایت رسمی آن و ترجمه پروفایل این شرکت.
شرکت Mikrotik در سال 1996 تاسیس شده و در شهر ریگا در لاتویا است. وبسایت رسمی آن که تجهیزات را به فروش می‌رساند Mikrotik.com است. در حال حاضر تقریبا در تمام دنیا تجهیزات نصب شده و نماینده دارد. در این آموزش جواب سوال میکروتیک چیست را خواهیم گرفت.
میکروتیک چیست و چه کاربردی دارد؟
همان‌طور که تا الان متوجه شدید، میکروتیک یک تولید کننده سخت‌افزار و نرم‌افزار برای ارتباطات شبکه‌ای است. این شرکت توسط دو دانشجو MIT آمریکایی تاسیس شده است. اولین محصول این کمپانی یک سیستم‌عامل بود که به RouterOS معروف شد. البته بحث بسیار زیاد است که اول سخت‌افزار میکروتیک تولید شده یا RouterOS و سیستم‌عامل آن، که اصلا مهم نیست و باید الان را دریابیم.
این دو دانشجو می‌خواستند با برند سیسکو رقابت کنند که روتر و سوئیچ‌های بسیار باکیفیت ولی گرانقیمتی را در بازار دارد. اما سیسکو بسیار باثبات است و Mikrotik تمرکز خود را روی شبکه‌های وایرلس قرار داد و می‌توان به جرات گفت که در شبکه‌های وایرلس رقیب ندارد.
ویژگی‌های کلیدی میکروتیک
سیستم‌عامل میکروتیک روی بردهای نصب می‌شود که به آن Router Board (روتربرد) می‌گویند و سیستم‌عامل آن هم برپایه لینوکس نوشته شده است که امکانات بسیار زیادی را در اختیار ما قرار می‌دهد. مهم نیست اندازه دستگاه شما چقدر است و یا چقدر پورت دارد، امکانات این سیستم‌عامل بر اساس لایسنس‌هایی است که روی آن نصب شده است و به صورت پیش‌فرض معمولا لایسنس Level3 یا Level4 روی آن قرار دارد و هر چقدر این عدد بالاتر باشد امکانات بیشتری هم دریافت می‌کنیم.
از مهم‌ترین ویژگی‌ها می‌توان به ثبات و پایداری این دستگاه‌ها، سرعت بالا در بوت شدن، عملکرد خودکار و بدون نیاز به لاگین، سرعت نصب بالا، آپدیت مستقیم از سایت اصلی، امکانات بسیار زیاد، قیمت نه چندان زیاد نسبت به رقبا، کانفیگ و پیکربندی راحت گرافیکی و دستوری، ارتقا لایسنس و قابل نصب بودن روی کامپیوتر و PC. البته ویژگی‌های کاربردی آن بسیار زیاد است که باید با این دستگاه کار کنیم تا متوجه شویم.
کجا‌ها می‌تونیم از میکروتیک استفاده کنیم؟
تقریبا می‌شه گفت هر جائی که یک شبکه و اینترنت وجود دارد می‌توان از تجهیزات میکروتیک استفاده کرد. اما به صورت کلی اگر به قابلیت‌ها و امکانات زیر احتیاج داشتید می‌توانید از این دستگاه و سیستم‌عامل آن بهره ببرید.
- فرآیند مسیریابی و Routing
- فایروال و کنترل ترافیک شبکه
- کنترل پهنای باند و QOS یا Quality Of Service
- تقسیم ترافیک و ایجاد بالانس یا Load Balancing
- تجمیع پهنای باند یا Link Aggregation
- سرویس DNS و DHCP
- سرویس NAT
- پروکسی سرور و VPN
- تمامی امکانات وایرلس
- پیاده‌سازی Tunneling و ارتباطات بین دفاتر و شعبه‌ها
- مدیریت مصرف اینترنت کاربران
- هاتسپات یا Hotspot
- MPLS و …
- برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات و اینترنت می‌توانید از رادیوهای میکروتیک استفاده کنید که مسافت‌های طولانی را پشتیبانی می‌کنند.
موارد بسیار زیاد است و اگر قرار باشد تمامی موارد را لیست کنیم باید یک کاتالوگ چندین صفحه‌ای آماده کنیم. روتر میکروتیک مانند تمامی روترهای موجود در دنیا فرآیند مسیریابی را انجام می‌دهد اما با سرعت بالا به دلیل نداشتن فرآیند استارت اولیه.
چطوری به روتر میکروتیک وصل شویم؟
برای وصل شدن به روتر میکروتیک می‌توان از نرم‌افزار مخصوصی که این شرکت تهیه کرده است استفاده کرد. نرم‌افزار winbox را شرکت میکروتیک تولید کرده است که برای متصل شدن به روتر میکروتیک توسط IP و مک آدرس کاربرد دارد. اما از طریق وب و مرورگر، نرم‌افزارهای که پروتکل Telnet و SSH را پشتیبانی می‌کنند هم می‌توان به این روتر متصل شد. البته از طریق اپلیکیشن اندرویدی که مخصوص این تجهیزات است هم می‌توان روتر را مدیریت کرد.
آیا روتر میکروتیک قابل اطمینان و امن است؟
یک جمله بسیار معروف وجود دارد که می‌گوید: “امن‌ترین سیستم‌عامل دنیا را به یک فرد ناشی بدهید، ناامن‌ترین و ضعیف‌ترین سیستم‌عامل دنیا خواهد شد و ضعیف‌ترین و ناامن‌ترین دستگاه‌های دنیا را به یک شخص متخصص بسپارید، می‌تواند امن‌ترین سیستم‌عامل دنیا شود.” روترهای میکروتیک به خودی خود و به صورت پیش‌فرض امن نیستند و دسترسی‌های بسیار زیادی را بازگذاشته است.
اگر مکانیزم‌های امنیتی و فاکتورهای لازم برای امنیت را روی روتر پیاده کنیم قطعا بسیار امن و کارا خواهد بود و بنده حدودا از سال 1395 با این تجهیزات کار میکنم و هیچ مشکلی وجود ندارد. اگر از نام‌کاربری و پسورد قوی استفاده کنیم تا حدود بسیار زیادی امن‌سازی انجام دادیم. محدود کردن دسترسی از راه دور به روتر، تغییر پروتهای پیش‌فرض روتر، ایجاد قوانین و رول روی فایروال و … می‌تواند این روتر را تا 99 درصد امن کند.
روترهای میکروتیک از پردازنده‌های تایلرا (Tilera) بهره می‌برند. این نوع CPUها هسته‌های واقعی یا Core بسیار زیادی دارند ولی با مصرف برق بسیار پائین. روترهای CCR (Cloud Core Router) میکروتیک از این CPUها استفاده می‌کند پس مصرف برق پائینی هم دارند.
MUM یا Mikrotik User Meeting چیه؟
MUM یک کنفرانس است که هر از گاهی در یک کشور برگزار می‌شود و در مورد تکنولوژی‌ها و دستاوردهای جدید میکروتیک صحبت می‌شود و شرکت‌کنندگان می‌توانند سوال بپرسند و با متخصصان شرکت میکروتیک گفتگو داشته باشند. تا الان 150 تا MUM برگزار شده و که بیشترین شرکت‌کننده 3000 نفر بوده است.
RouterOS چیست؟
سیستم‌عامل اختصاصی Mikrotik است که روی RouterBoardهای میکروتیک نصب می‌شود و یک Quickset داره که می‌تونید موارد لازم را تیک بزنید تا به صورت اتوماتیک نصب و راه‌اندازی شود. البته اگر آشنایی داشته باشید، خودتون می‌تونید به صورت دستی هر چیزی رو که دوست دارید راه‌اندازی کنید. میکروتیک حرف اول در وایرلس در دنیا را می‌زند و واقعا تجهیزاتش عالیه.
روتربرد سخت‌افزار میکروتیک است که مانند هر کامپیوتر و دستگاه دیگری دارای RAM و CPU است و بسیار بهینه در نظر گرفته شده است و از تولیدات این شرکت برای کاهش هزینه است.
چطوری یادگیری میکروتیک رو شروع کنیم؟
برای شروع یادگیری باید دوره MTCNA را بگذرانید که قبلا میتوانستیم امتحان بین‌المللی آن را هم بدهیم ولی الان تحریم هستیم و نمی‌توانیم امتحان بدهیم. در دوره MTCNA کلا با Mikrotik آشنا می‌شوید و از هر بخش میکروتیک کمی یاد میگیرید. در واقع MTCNA اقیانوسی از اطلاعات را در اختیار شما قرار می‌دهد اما با عمق یک متر. اما برای تخصص در یک زمینه باید دوره‌های دیگر را بگذرانیم. مثلا برای حرفه‌ای شدن در زمینه مسیریابی یا Routing باید دوره MTCRE را بگذرانیم. تمامی دوره‌های میکروتیک در تصویر بالا مشخص است. هزینه خرید تجهیزات میکروتیک برای یادگیری مقرون به صرفه نیست ولی می‌توانید آن را روی ماشین مجازی نصب و استفاده کنید.
بیشتر بدانید: «نصب RouterOS روی ماشین مجازی»
لایسنس میکروتیک
اگر سخت‌افزار Mikrotik رو خریداری کنید به‌صورت پیش‌فرض لایسنس روی آن وجود دارد (منظورم اینه که یک روتر بخرید). اما اگر می‌خواهید به‌صورت مجازی و با استفاده از ماشین مجازی RouterOS رو نصب کنید و استفاده کنید حتما باید لایسنس بخرید. لایسنس‌های میکروتیک بر اساس Software-ID که روی هر روتر وجود داره، شناسایی می‌شود. مثلا اگر هارد روتر رو عوض کنید لایسنس از بین میره و قابل برگشت نیست. بعد از نصب RouterOS به مدت 24 ساعت وقت دارید تا لایسنس خریداری کنید در غیر این‌صورت روتر از کار خواهد افتاد. به این نوع لایسنس Trial Mode یا لایسنس صفر میگن.
لایسنس‌ها از صفر تا 6 نام‌گذاری شده‌اند و لایسنس دو مربوط به روترهای قدیمی است که از RouterOS 2.8 استفاده می‌کنند اگر از این نوع لایسنس دارید، این لایسنس هم‌چنان کار خواهد کرد ولی برای آپگرید باید لایسنس جدید خریداری کنید. هر چقدر شماره لایسنس بالاتر بره، امکانات بیشتری در اختیار شما قرار می‌دهد و البته هزینه خرید آن هم بیشتر می‌شود. نکات مهم درباره لایسنس‌های تجهیزات میکروتیک.
- لایسنس‌ها هیچ‌وقت Expire نمی‌شوند.
- هر لایسنس قابلیت یک‌بار نصب را دارد.
- با آپدیت کردن لایسنس از بین نمی‌رود.
نحوه تغییر لایسنس و قرار دادن لایسنس روی تجهیزات در این لینک قرار داده شده است. اگر سوالی داشتید خوشحال میشم بتونم کمکتون کنم. با بامادون هر چیزی رو بهتر بدون و ما را به دیگران هم معرفی کنید.
منبع: میکروتیک و بامادون | کپی و نشر مطلب با ذکر منبع و نام نویسنده بلامانع است.
این مقاله براتون مفید بود؟
به اندازه یک فنجان قهوه از ما را حمایت کنید و پشیبان ما شوید تا با انرژی بیشتر آموزش‌ها را تولید کنیم.
