تفاوت ویندوز 64بیتی و 32بیتی چیست؟ اول بدانید بعد نصب کنید!

حتما موقع نصب ویندوز این اصطلاح‌ها شنیده‌اید که “ویندوز 64 بیتی بهتر از 32 بیتیه ” ❗ ولی نمی‌دانستید علت چیه؟ خیلی از دوستانتون گفتن که ویندوز 64 بیتی از ویندوز 32 بیتی خیلی بهتره و سریعتره ولی شما نمی‌دانید چرا؟ اگر تفاوت ویندوز 64بیتی و 32بیتی را نمی‌دانید تا آخر این مطلب با ما باشید.

اگر می‌خواهید ویندوز نهایت استفاده را از منابع سیستم شما داشته باشد و به قول معروف “پِرتی” نداشته باشد، بهتر است تفاوت ویندوز 64 بیتی و 32 بیتی را هر چند به طور مختصر بدانید. اگر مشتاق هستید بدانید که در حال حاضر سیستم مورد استفاده شما معماری 32 بیتی دارد یا 64 بیتی، یا ویندوزی که نصب کرده‌اید از کدام نسخه هست؟ ادامه مطلب را از دست ندید.

تفاوت ویندوز 64 بیتی و 32 بیتی چیست؟

قبل از این‌که بخواهیم به تفاوت این دو نسخه ویندوز بپردازیم، بهتر است بدانیم اصلا معنی این بیت‌ها چیست؟ xx-bit به مقدار فضای یک Register (رجیستر) اشاره دارد. یعنی چی؟ رجیستر یک فضای ذخیره‌سازی کوچک در CPU است که اطلاعاتی که پردازش می‌شود در آن‌جا نگه‌داری می‌شوند. مانند RAM که اطلاعاتی که سیستم نیاز دارد در آن‌جا ذخیره و نگه‌داری می‌کند تا در صورت لزوم از آن‌ها استفاده کند.

الان که متوجه شدیم Register چیست و برای چی استفاده می‌شود، بهتر است بدانید که به پهنای حافظه یک رجیستر، بیت (bit) می‌گویند. به زبان ساده‌تر به مقدار فضای یک رجیستر بیت می‌گویند. بدیهی است که یک رجیستر 64 بیت اطلاعات بیشتری نسبت به یک رجیستر 32 بیت می‌تواند در خود نگه دارد. هر چقدر حافظه رجیستر بیشتر باشد، استفاده بهینه از RAM بیشتر می‌شود و سیستم قدرت مدیریت و کنترل بهتری خواهد داشت.

💡 بیشتر بخوانید: «رجیستری ویندوز چیست؟»

به عنوان مثال یک CPU با حافظه رجیستر 32 بیتی، 2 به توان 32 تا آدرس رجیستر دارد. در نتیجه به بیشتر از 4 گیگ RAM دسترسی ندارد. 2 به توان 32 برابر با 4,294,967,296 می‌شود که معادل 4 گیگابایت می‌شود. این مقدار RAM برای چند سال پیش خیلی زیاد بود ولی در کامپیوترهای مدرن امروزی در واقع یک مقدار اولیه به حساب می‌آید. فکر کنم کم‌کم متوجه شدید که تفاوت ویندوز 64 بیتی و 32 بیتی چیه؟

تفاوت بیت و بایت در کامپیوتر

بیایید کمی در مورد بیت و بایت صحبت کنیم. هر یک بایت 8 بیت است و هر 1024 بیت یک کیلو‌بیت است و هر 1024 کیلوبیت یک مگابیت و هر 1024 مگابیت یک گیگابیت است. و در نهایت هر 1024 گیگابیت یک ترابیت است و …

بیت کوچکترین حافظه کامپیوتر است. البته همین محاسبه را می‌توانیم بر پایه بایت هم پیاده‌سازی کنیم. یعنی هر 1024 بایت یک کیلوبایت است و هر 1024 کیلوبایت یک مگابایت است و… . پس در محاسبه کردن بیت را با بیت و بایت را با بایت به کار ببرید تا دچار اشتباه نشوید. معمولا بایت در محاسبه حافظه RAM به کار می‌بریم. به‌عنوان مثال می‌گوییم 4 گیگابایت رم. از بیت برای محاسبه سرعت استفاده می‌شود و از بایت برای اندازه‌گیری حجم و فضا.

تاریخچه ویندوز 64بیتی و 32بیتی

اولین کامپیوتر که معماری 64بیتی داشت در سال 1985 به وجود آمد. پس فکر نکنید تکنولوژی جدیدی است. در سال 2001 مایکروسافت اولین ویندوز 64 بیتی خود را که از خانواده XP بود را منتشر کرد. (آیا می‌دانستید که XP برگرفته از کلمه انگلیسی eXPerience است). یک سال بعد نسخه‌هایی از سیستم‌عامل لینوکس هم 64 بیتی را پشتیبانی می‌کردند اما طرفداران زیادی نداشت چون مردم به 64بیتی عادت نداشتند.

دو چیز باعث تغییر اوضاع در دنیای کامپیوتر شد، یکی عرضه ویندوز 7 مایکروسافت که به طور کامل از معماری 64 بیتی پشتیبانی می‌کرد و دیگری ارائه شدن حافظه‌های RAM بالاتر از 4 گیگابایت. اگر سیستمی 8 گیگابایت رم داشت نسبت به سیستمی که 4 گیگابایت رم داشت، خیلی بهتر بود و اگر نسخه 64 بیتی سیستم‌عامل هم روی آن سوار می‌شد، با توجه به اینکه معماری 32 بیتی بیشتر از 4 گیگابایت رم را نمی‌فهمد، محشر بود.

از کجا بدانیم یک ویندوز معماری 64 بیتی را پشتیبانی می‌کند؟

کافیست روی My computer راست کلیک کنید و گزینه Properties را انتخاب کنید و یا حتی با دستور msinfo32 در RUN هم می‌توان بخش System information را باز کنید و در قسمت System Type معماری پردازنده نوشته شده است. همان‌طور که تصویر بالا می‌بینید، x64-based processor یعنی اینکه پردازنده من بر اساس معماری 64 بیتی طراحی شده است و می‌توانم با خیال راحت از ویندوز 64 بیتی استفاده کنم و منم همین‌کار رو کردم. 🙂 دکمه‌های ترکیبی Win + Pause روی کیبورد هم همین کار را انجام می‌دهد.

مزایای 64بیتی بودن ویندوز

به صورت خیلی خلاصه در مورد مزیت‌های 64 بیتی و تفاوت ویندوز 64 بیتی و 32 بیتی صحبت خواهیم کرد. چون اگر قرار باشد مفصل صحبت کنیم، از موضوع دور خواهیم شد.

1. پشتیبانی از مقدار رم (RAM) بیشتر

نسخه‌های 32 بیتی ویندوز فقط به 4096 مگابایت (4GB) رم محدود هستند اما ویندوز‌های 64 بیتی به لطف رجیستر‌های موجود در پردازنده، به صورت تئوری می‌توانند تا بیش از 17 بیلیون گیگابایت رم را پشتیبانی کنند. اما به دلیل صدور نشدن برخی مجوز‌ها، نسخه Home ویندوز 7 تا 16 گیگابایت رم را بیشتر پشتیبانی نمی‌کند و نسخه Professional و Ultimate تا 192 گیگابایت رم را پشتیبانی می‌کنند. البته مایکروسافت دیگر از ویندوز 7 پشتیبانی نمی‌کند و بهتر است به ویندوز 10 کوچ کنید. در مورد ویندوز 10 هم به جدول زیر توجه کنید.

این مطلب سال 99 نوشته شده است، آن زمان ویندوز 11 نبود ولی الان ویندوز 11 تا سال 2025 بیشتر پشتیبانی نمی‌شود و بهتر است به سمت ویندوز 11 حرکت کنید در ویندوز 11 دیگر نسخه 32بیتی نداریم و فقط 64بیتی داریم.

💡 بیشتر بدانید: «تفاوت نسخه‌های مختلف ویندوز 10»

2. افزایش کارایی یا Performance ویندوز

وقتی شما می‌توانید با تکیه بر معماری 64 بیتی مقدار RAM بیشتری را روی سیستم خود داشته باشید، قطعا کارایی سیستم شما بیشتر می‌شود و می‌تواند پردازش‌های بیشتری را انجام دهد و به اصطلاح سیستم شما از هنگ کردن نجات پیدا ‌می‌کند.

3. افزایش مقدار حافظه مجازی یا Virtual Memory

حافظه مجازی یا Paging file یعنی اینکه مقداری از هارددیسک موجود را به‌عنوان رم به سیستم معرفی کنیم تا در صورت کمبود منابع رم، ویندوز بتواند از آن استفاده کند. اگر در این مورد چیزی نمی‌دانید، کافیست به مقاله «Paging file چیست؟» مراجعه کنید.

ویندوز 32 بیتی محدود به اختصاص 2 گیگابایت حافظه مجازی است ولی در ویندوز 64 بیتی که بر پایه معماری 64 بیتی نیز هست می‌تواند تا 8 ترابایت به صورت تئوری Paging file داشته باشد. این برای برنامه‌های گرافیکی و مجازی‌سازی مانند VMWare Workstation که تشنه رم هستند بسیار عالی است.

💡 بیشتر بدانید: «VMWare Workstation چیست؟»

4. امنیت بیشتر در معماری 64بیتی

ویندوز‌های 64 بیتی که معماری 64 بیتی نیز دارند، از امنیت بالاتری برخوردار هستند، با داشتن سخت‌افزار D.E.P و هم‌چنین محافظت پیشرفته از هسته سیستم‌عامل در مقابل تهدیدات که به Kernel Patch Protection معروف است، امنیت لازم را برای ویندوز 64 بیتی به ارمغان می‌آورد، که ویندوزهای 32 بیتی از آن بی‌بهره هستند. برخی قابلیت‌ها مانند داشتن امضای دیجیتال یا Digital Signature برای درایورهای ویندوز هم الزامی شد.

“Digital Signature یعنی اینکه تویی که درایور میسازی برو بده به مایکروسافت تا تو رو تایید کنن و نام شرکت و سازنده رو شناسایی کنن تا در هنگام نصب روی ویندوز مجاز باشد و ارور ندهد.”

بیشتر بخوانید: «درایور چیست؟»

Kernel Patch Protection یک تکنولوژی است که برای ویندوز‌های 64 بیتی که معماری 64 بیتی داشتند، در سال 2005 در هنگام ویندوز XP منتشر شد. این تکنولوژی از کدها و ساختارهای حیاتی هسته ویندوز در مقابل نرم‌افزارها و برنامه‌های ناشناس محافظت می‌کند و باعث می‌شود مقاومت و یکپارچگی و درستی هسته یا Kernel ویندوز حفظ شود.

DEP یا Data Execution Prevention یک ویژگی امنیتی است که از صدمات ناشی از بدافزارها و ویروس‌ها جلوگیری می‌کند. برخی از attackها یا حملات از طریق اجرای یک فایل exe یا اجرایی آلوده، درون حافظه RAM سیستم، می‌تواند به سیستم‌عامل نفوذ کند و این ویژگی با بررسی کردن اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها مطمئن می‌شود که به صورت ایمن از RAM سیستم استفاده می‌شود. اگر DEP تشخیص دهد که یک برنامه به صورت مشکوک از حافظه استفاده می‌کند، برنامه را می‌بندد و به شما یک پیام هشدار نمایش می‌دهد. اگر نمی‌دانید تفاوت اپلیکیشن و نرم‌افزار چیست به اینجا کلیک کنید.

ویندوز 64 بیتی و 32 بیتی ! کدام‌یک؟

به صورت خلاصه اگر بیشتر از 4 گیگابایت رم دارید و معماری پردازنده شما 64 بیتی است، حتما ویندوز 64 بیتی نصب کنید. در غیر این‌صورت بهترین گزینه برای شما نسخه 32بیتی ویندوز است که کارایی بهتری ارائه می‌دهد. اگر رم شما کمتر از 4 گیگابایت است بهتر است ویندوز 10 نصب نکنید و نسخه‌های قدیمی‌تر نصب کنید تا کارایی بهتری داشته باشید البته امنیت سیستم کاهش پیدا می‌کند.

حرف آخر

در ویندوز‌‌های 64 بیتی می‌توان نرم‌افزاهای 32 بیتی هم نصب و اجرا کرد اما برعکس خیر، به همین‌خاطر در پارتیشنی که ویندوز را نصب کرده‌اید که معمولا درایو C است، دو پوشه به اسم Program files که برای نرم‌افزارهای 64 بیتی است و (Program files (x86 که مربوط به نرم‌افزارهای 32بیتی است قرار دارد.

تفاوت اصلی بین ویندوز 64بیتی و 32بیتی در معماری سیستم استفاده شده در پردازنده (CPU) و نسخه ویندوزی است که می‌تواند روی آن نصب شود. در نهایت، تصمیم بین استفاده از ویندوز 32 بیتی یا 64 بیتی باید بر اساس نیازها و سخت‌افزارهای موجود در سیستم شما اتخاذ شود. اگر سیستم شما بیش از 4 گیگابایت حافظه RAM دارد و پردازنده‌ای 64 بیتی هم استفاده می‌کنید، توصیه می‌شود از نسخه 64 بیتی ویندوز استفاده کنید تا از قابلیت‌ها و مزایای سخت‌افزاری بیشتری بهره‌مند شوید.

ویندوز 32بیتی را می‌توان به 64 بیتی تبدیل کرد و ارتقا داد اما برعکس امکان ندارد. در ویندوز 64 بیتی بودن را با x64 و 32بیتی بودن را با x86 نمایش می‌دهند. شما هم اگر تجربه‌ای در زمنیه تفاوت ویندوز 64 بیتی و 32 بیتی دارید با ما به اشتراک بگذارید. با بامادون هر چیزی را بهتر بدون و ما را به دیگران هم معرفی کنید.

سوالات متداول دز زمینه تفاوت ویندوز 64بیتی و 32بیتی

منبع: بامادون | نشر و کپی مطلب با ذکر منبع و نام نویسنده مانعی ندارد.